Dwudziestego grudnia 1918 roku wiceburmistrz Bochni Adolar Ossoliński otworzył pierwszą w niepodległej Polsce sesję Rady Miasta. W posiedzeniu brało udział dwadzieścia siedem osób, osiem było nieobecnych. Wśród radnych, reprezentantów wszystkich mieszkańców, było pięciu Żydów: lekarz Josef Fränkel, prawnik Gustaw Müller, trafikant i bankowiec Ozjasz Pomeranz, prawnik Jakub Springer […]
Autor: Iwona Zawidzka
NAUCZYCIEL RELIGII
Przed II wojną światową, w miejscowych szkołach publicznych uczono zarówno religii katolickiej, jak i żydowskiej. Na lekcjach religii odbywających się w Gimnazjum Państwowym im. Króla Kazimierza Wielkiego, uczniowie wyznania mojżeszowego otrzymywali wiedzę z historii Żydów, liturgii synagogalnej, Talmudu i Dekalogu. Żydowskich uczniów tej szkoły oraz ich […]
CMENTARZ W NOWYM WIŚNICZU
W 1784 roku nakazem administracji austriackiej zlikwidowane zostały wszystkie cmentarze przykościelne, a nowe, ze względów sanitarnych, zlokalizowano poza miastem. Wydaje się, iż jedyną istniejącą jeszcze w okolicy nekropolią, która pełniła swą funkcję grzebalną nieprzerwanie i najdłużej, bo przez prawie trzysta pięćdziesiąt lat, jest cmentarz żydowski […]
EPITAFIUM LAMENSDORFÓW
Jedna z inskrypcji na bocheńskim cmentarzu żydowskim brzmi: Tu zostali pochowani ojciec i syn jego Lamensdorfowie: Pan Mosze Icchak, syn pana Jechezkiela, dusza jego odeszła 7 dnia od Pesach 695. Pan Jehoszua, syn pana Mosze Icchaka, dusza jego odeszła 2 szewat 704. Niech ich dusze […]
Rodzina Gerstelów
W listopadzie 1932 roku w wieku 79 lat zmarł Wolf Gerstel z Jarczowa, autor wydanej w 1897 roku we Lwowie księgi o gwiazdach (Sefer ha-kokhavim : ʻal ḥokhmat teḳufot u-mazalot) oraz tłumacz Talmudu na jidysz. Tłumaczenie to, jak informował „Nowy Dziennik” (1932, nr 318) zostało zniszczone […]
Bocheńscy syjoniści
Dużą rolę w żydowskiej historii XX-wiecznej Bochni odegrał ruch syjonistyczny. Organizacji skupiających miejscowych zwolenników syjonizmu było kilka, między innymi Stowarzyszenie Bnej Sion, Związek Syjonistów „Tel-chaj”, Stowarzyszenie „Tomchej Orase”, Związek Syjonistów „Brith Hazohar”, Stowarzyszenie Agudat Hanoar Haiwri, Stowarzyszenie „Mizrachi”, Keren Kajemeth leisrael”, Stowarzyszenie Tel-Awiw, Czytelnia Żydowska […]
Mieszkańcy Bochni i regionu pomagający Żydom podczas okupacji niemieckiej
Warto przypomnieć tych odważnych ludzi. Poniżej przedstawiana została lista nazwisk nie tylko osób wyróżnionych przez Instytut Jad wa-Szem w Jerozolimie tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, lecz także osób, które pomimo, że wspierały Żydów, nie zostały w ten sposób uhonorowane. Ich zaangażowanie poznane zostało dzięki relacjom bliskich […]
Wir sind so weit
W zeszłym roku, w Mediolanie, wydana została książka ważna dla Bochni. Są to wspomnienia z czasów okupacji, autorstwa Menachema Mendla Selingera – „Wir sind so weit. The story of a Jewish Family in Nazi Europe. Memories and Thoughts 1939-1945” (Milano 2020, Wydawnictwo Il Faggio). Jest […]
Cmentarz żydowski w Bochni
Najważniejszym zabytkiem wskazującym na obecność społeczności żydowskiej w Bochni jest cmentarz. Położony na wzgórzu Krzęczków, powstał jesienią 1872 roku, w czasie zagrożenia epidemicznego. Wcześniej miejscem pochówku dla zmarłych Żydów z Bochni był cmentarz żydowski w Nowym Wiśniczu, a powstanie nekropolii na miejscu miało ograniczyć rozprzestrzenianie […]